Milliyetçi Hareket Partisi (MHP),1993 yılında Milliyetçi Çalışma Partisi'nin adını değiştirmesiyle oluşan Türk milliyetçiliği ve Türk-İslam ülküsünü savunan milliyetçi-muhafazakar siyasi partidir. Kurucusu Alparslan Türkeş olan partinin günümüzdeki genel başkanı Devlet Bahçeli'dir.
MHP'nin birinci hedefi olarak "Türk toplumunun her ferdinin, kaynağını İslam imanı, ahlâk ve fazileti ile Türklük şuurunda bulan Türk Milliyetçiliği görüşünü benimsemesi"ni gösterir. (s.3, Parti Programı,1988) Program, aynı şekilde, "bin yıldır milliyetimizin ve milli kültürümüzün esas çerçevesini teşkil eden yüce İslam dininin asli hakikatleri ile öğrenilmesi ve öğretilmesini devletimizin temel görevi" sayar. (s.14)
Kuruluşu
12 Eylül 1980 askeri darbesinden sonra 16 Ekim 1981'de MHP kapatıldı, mallarına el konuldu. Partiye yakın insanlar 7 Temmuz 1983’de Muhafazakâr Parti’yi (MP) kurdular. Bu parti, 1985 Kasım’ında Milliyetçi Çalışma Partisi (MÇP) adını aldı. Kısa bir sürede teşkilatlanmasını tamamlayan MÇP, 1987 yılı içerisinde iki olağanüstü kongre yaptı. Birinci kongrede, Genel Baskan Ali Koç’un istifası ile, Genel Sekreter Yardımcısı Naci Kanburoğlu vekaleten Genel Başkanlığa getirilmiştir. İkincisinde ise 19 Nisan 1987 günü, MÇP Naci Kanburoğlu'nun başkanlığında, Ankara Selim Sırrı Tarcan Spor Salonu’nda olağanüstü kongreye giderek Abdülkerim Doğru'yu Genel Baskan seçmiştir. Bu kongrede Devlet Bahçeli Genel Sekreterlige, Ali Güngör, Hüseyin Abbas, Abdülhadi Toplu, Muzaffer Eriş, Mehmet Refet Eke, Şevket Bülend Yahnici ve Tuğrul Türkeş de Genel Başkan yardımcılıklarına getirilmişlerdir.
Alpaslan Türkeş’in siyaset yasağı 6 Eylül 1987’de kalkar kalkmaz 4 Ekim 1987’de MÇP Olağanüstü Kongreye giderek, Alpaslan Türkeş'i, MÇP Genel Başkanlığına seçmiştir. 27 Aralık 1992’de, 1979 yılındaki delegeleriyle toplanan MHP Kurultayı, Sadi Somuncuoğlu'nun tüm çabalarına karşın MHP’nin feshine karar vermiş, 24 Ocak 1993’te yapılan Olağanüstü Kongre’yle ise MÇP, MHP adına dönmüştür.
Yine 1965 yılında milletvekili de seçilen Türkeş, 1969’da CMKP’nin adını ve programını değiştirerek Milliyetçi Hareket Partisi’ni (MHP) kurdu. Hazırlanan yeni tüzükle MHP’nin amblemi kırmızı zemin üzerine üç hilal, gençlik kollarının amblemi ise hilalli bozkurt olarak belirlendi. Partinin yeni programı Türkeş’in yazdığı "9 Işık" kitabındaki görüşler doğrultusunda değiştirildi. MHP’nin dogmaları haline getirilen 9 Işık arasında milliyetçilik en önemli yere sahipti. Tüm propagandalarında esasını İslam dininin şekillendirdiği Türk milliyetçiliğini temel alan MHP ideolojisi anti-kapitalist ve anti-komünist bir söylem kullandı.MHP 'nin Türklerin özgürlüğünü temsil ettiğine inanılan boz kurt işareti de vardır.
Kürtler hakkındaki görüşleri
MHP,Kürt-Türk kardeştir,bunları ayıran kalleştir" sloganının fikirbabasıdır. Ve Türkeş'in kız kardeşi Dervişe Türkeş Koçoğlu'nun eşinin ve Türkeş'in damadı Hamza Hamit Homriş'in Kürt asıllı olduğu iddia edilir.
Ayrıca konu hakkındaki fikrini, diğer bir perspektiften "Türk ne kadar Kürtse Kürt de o kadar Türk' tür" diyerek açıklayan Alparslan Türkeş bu yolla etnik kökene dayalı milliyetçiliği reddettiklerini ve kültür bazında Türk Milliyetçiliği' nın savunucusu olduklarını yıllar öncesinden duyurmuştur.Ama en az oyu güneydoğu ve doğu anadolu bölgerinde alır.
Seçimler ve Koalisyonlar
Genel Seçimler
12 Eylül 1980 sonrasında diğer tüm partiler gibi MHP’nin de faaliyetleri yasaklandı. Darbe sonrası 4,5 yıl tutuklu kalan Alparslan Türkeş 1987’de kendisine getirilmiş olan siyaset yasağının bitmesiyle Milliyetçi Çalışma Partisi’ne (MÇP) girdi ve genel başkanlık koltuğuna oturdu. Türkeş’in liderliğinde Ekim 1991 genel seçimlerinde Refah Partisi (RP) ve Islahatçı Demokrasi Partisi (IDP) ile ittifak yapan MÇP’nin adının, 24 Ocak 1993 günü MHP olarak değiştirilmesine karar verildi. Aralık 1995 genel seçimlerinde % 8.2 oy alan MHP, % 10’luk seçim barajını aşamadığı için milletvekili çıkaramadı. . 18 Nisan 1999 genel seçimleri: 5 milyon 594 bin 375 oy ve 17.98 ile ikinci parti oldu. 129 milletvekili ile TBMM’ye girdi. Eylül 2002 'de TBMM’de 125 milletvekili bulunuyordu. Kasım 2002 seçiminde MHP parlamentoya giremedi.
Belirlenen iki aday, Alparslan Türkeş’in oğlu Tuğrul Türkeş ile Devlet Bahçeli arasında sandalyeler havada uçtu. Yarışı Devlet Bahçeli kazandı ve 6 Temmuz 1997’de yapılan olağanüstü kurultayda genel başkanlığa seçildi. MHP, 1999 Türkiye Cumhuriyeti Milletvekili Genel Seçimleri18 Nisan 1999 milletvekili seçimlerinde % 17. 98 oy alarak DSP’nin ardından en çok oy alan ikinci parti oldu. Kurulan DSP-ANAP-MHP koalisyonunda, biri başbakan yardımcılığı olmak üzere 12 Bakanlık alarak, ikinci büyük koalisyon ortağı oldu.
Ecevit hükümetine girerken Rahşan Ecevit'le sorun yaşayan MHP koalisyonda uyumla çalıştı, ancak ekonominin çökmesi üzerine dışarıdan getirilen Kemal Derviş ile uyuşamadı. Daha sonra iktidarda iken Genel Başkan Devlet Bahçeli'nin aldığı 3 Kasım seçim kararı ile seçime gidildi. 3 Kasım seçimleri MHP için büyük bir yıkım oldu. Yüzde 18 olan oy oranı birden yüzde 8.3'e düştü Ancak 22 Temmuz 2007 seçimlerinde %14,29 oy alarak 71 milletvekili kazanmış ve mecliste yeniden grup kurmuştur.
Genel Başkanları
- Genel Başkan: Alparslan Türkeş
- Genel Başkan: Muhittin Çolak (vekâleten)
- Genel Başkan: Yıldırım Tuğrul Türkeş (vekâleten)
- Genel Başkan: Dr. Devlet Bahçeli
Dış bağlantılar
